Alles verandert van Kristien Hemmerechts

Kristien Hemmerechts (1955) maakte naast haar vele romans en verhalenbundels ook naam met haar autobiografische essays. Taal zonder mij (1997) is daarvan ongetwijfeld het bekendste. Met haar kenmerkende stijl weet ze de meest ingewikkelde thema’s op een invoelbare manier te verwoorden. 



In Alles verandert heeft Kristien Hemmerechts het grondplan van de roman van Coetzee " Ïn ongenade"overgenomen, alleen heeft ze de mannenrollen en vrouwenrollen omgewisseld. Geheel in de lijn van de colleges van hoofdpersoon Iris Verdonck die de ‘TransSexLit-test’ toepast op meesterwerken in de wereldliteratuur. Iris een docente literatuurwetenschappen die seksuele onderwerpen in literaire romans met haar studenten  bespreekt  en  veel in de weer is met dildo's krijgt een relatie met een Poolse studente en  dat verandert haar hele leven. Ze wordt uit haar belangrijke  positie op de universiteit gezet en vindt haar zoon na  twee jaar weer terug. Hij leeft op een alternatieve wijze in een soort asielzoekerscentrum  en verzorgt daar paarden. Zijn huishoudster is een Somaalse die besneden is en dolgraag een baby krijgt maar dat wil niet lukken.  Iris trekt in bij haar zoon Peter en  wordt daar overvallen en  gruwelijk verkracht door 3 vluchtelingenvrouwen.  Daarvan wil zij geen aangifte doen vanwege haar schaamte over haar eigen seksuele handelingen. Kan zij de Somaalse vrouw helpen of wil deze niet geholpen worden en wil of kan zij weer terugkeren in haar oude leven?Mooi boek, mooi taalgebruik en Iris die aanzien had in haar functie van professor verandert van de ene op de andere dag in een afhankelijke vrouw en komt bij haar zoon in een totaal andere wereld terecht. Terloops zien en horen we over de vluchtelingenproblematiek die momenteel actueel is.   Het zou, in deze rijke roman vol spiegeleffecten, een mooie spiegeling zijn geweest: Iris die in het begin in het seksuele leven van een Poolse studente inbreekt, schenkt op het einde het seksuele leven van een Somalische vrouw terug. Maar Aminia vraagt er niet om geholpen te worden. Ze krijgt van Iris een briefje van 50 euro voor haar werk in de handen gedrukt. ‘Gehurkt zit ze bij het vuur, uitdrukkingsloos.’ Dat is de laatste zin en je vraagt je af of hier de oude machtssituatie bevestigd wordt. Iris heeft een ontwikkeling meegemaakt, zij is in ongenade geraakt, maar lijkt op het einde van de roman toch weer in haar oude denkpatronen te vervallen: de naïviteit van een westerse vrouw, die wellicht model staat de gehele westerse wereld. Doen alsof de wereld maakbaar is, terwijl je onder je ogen het tegendeel ziet. (Coen Peppelenbos)Auteur: Kristien HemmerechtsTitel: Alles verandertUitgeverij: De GeusJaar van uitgave: 2015Blz: 286 Isbn: 9789044534245  (ms)