Jeroen Brouwers (1940) was tien toen hij door zijn ouders naar een katholieke kostschool werd gestuurd. Hij was volgens hen onhandelbaar geworden omdat hij heimwee had naar zijn geboorteland Indië en maar niet kon wennen aan het Hollandse keurslijf waar hij sinds zijn zevende in was geperst.
Het hout is het laatste boek van Jeroen Brouwers over de gang van zaken in een door kloosterlingen geleid jongenspensionaat in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Hoofdpersoon Broeder Bonaventura is getuige van seksueel misbruik, sadisme en vernedering en zwijgt zoals iedereen. Maakt dit hem medeplichtig?
Recensie door Vic Veldheer op www.literairnederland.nl : In prachtig proza schrijft Brouwers een felle, agressieve aanklacht tegen de macht van de katholieke kerk. (‘Bommen op het hele instituut roomse kerk.’) Het regime op het jongenspensionaat noemt hij fascistisch, het machtsmisbruik lijkt op de terreur van de Gestapo. En wanneer de Duitse hoofdvestiging vindt dat er ingegrepen moet worden in de gang van zaken omdat het er slap aan toe gaat, wordt er een nieuw Duits schoolhoofd benoemd, die in alle opzichten door kan gaan voor een kampcommandant. Hij misbruikt de jongens niet alleen, maar martelt ze en ranselt ze af met ‘Het hout en de strijkstok’. Mansuetus (de ‘zachtmoedige’) is de naam van deze verpersoonlijking van het kwaad, die ook ‘ever’(zwijn) wordt genoemd vanwege zijn gegrom en gesnuif.
Meerdere broeders kunnen ongestoord hun gang gaan, er is niemand die in verzet komt.
Het verhaal speelt zich af 8 jaar na de dood van Hitler, in 1953, het jaar van de Watersnoodramp, op een pensionaat voor jongens van 12-16 jaar. Dit ‘Sint Jozef ter Engelen’ in Blijderhagen, diep in Limburg op de Duitse grens is een filiaal van de Duitse Ordensgemeinshaft der Armen-Brüder des heiligen Franziskus.
Er is één twijfelaar en dat is de hoofdpersoon in het verhaal, de 26 jarige Eldert Haman, broeder Bonaventura.
Zie voor volledige recensie: http://www.literairnederland.nl/2014/11/13/het-hout-jeroen-brouwers/Wat een krachtig verhaal (YG).
Auteur: Jeroen Brouwers
Uitgegeven bij: Atlas Contact
Aantal pagina’s: 283
YG
Geen opmerkingen:
Een reactie posten